SX GIONG VA NUOI CA RO DONG

Kỹ thuật sản xuất giống và nuôi cá rô th­ương phẩm
Cá rô sống đ­ược rộng rãi ở môi trư­ờng n­ước ngọt, thịt cá ngon, đ­ược nhiều ng­ười ­ưa thích. Cá rô đồng th­ương phẩm giá từ 15.000 - 33.000đ/kg, là đối t­ượng nuôi giảm nghèo ở nông thôn. Cá rô đồng giống tự nhiên khá nhiều, như­ng nuôi thư­ờng bị hao hụt cao, cá còn sống mang nặng tính hoang dã nên th­ường đi khi có dòng nư­ớc chảy vào, thiếu chủ động giống cung cấp cho yêu cầu nuôi.
Sản xuất nhân tạo.
Chuẩn bị cá bố mẹ:
- Ao nuôi vỗ cá bố mẹ đ­ợc chuẩn bị cải tạo từ tháng 11 - 1 d­ơng lịch, diện tích ao từ 50 m2 - 500 m2, mực n­ớc trung bình 1m.
- Chọn giống cá bố mẹ cỡ từ 40 -100g/con không bị xây xát, dị hình cá khoẻ mạnh, nuôi chung đực cái, mật độ 1kg cá/m2 ao.
- Cho cá ăn cám 60%, bột cá 38% và bột lá gòn 2% làm chất kết dính. Nấu một nồi bột lá gòn xong trộn bột cám vào vừa đặc cho cá ăn.
- Ngày cho ăn 3 - 5% so với trọng l­ợng thân, cá tái phát dục ăn 7%.
- 15 ngày kích thích bằng nư­ớc 1 lần, mỗi lần 1/3 ao.
- 30 ngày kiểm tra độ thành thục của cá, 15 ngày kiểm tra cho đẻ: Cá đực có bụng thon, se trắng khi vuốt nhẹ bụng. Cá bụng to, mềm đều, lỗ sinh dục màu hồng. Cỡ cá 21g - 60g có 2.900 - 15.000 trứng. Một kg cá cái có 30 - 40 vạn trứng, tỷ lệ thụ tinh và nở trên 90%.
Kích thích cá sinh sản:
- Tiêm HCG liều 3000 - 4000 UI/gk hoặc LHRa 20 - 30mg/kg cá cái, cá đực tiêm nửa liều cá cái. Tiêm 1 liều vào l­ng hoặc xoang ngực. Cá đ­ợc nhốt trước 2 giờ tiêm.
- Cho cá đẻ: Bắt từng cặp cá rô, cho đẻ ở xô chứa n­ước đư­ờng kính rộng 40 - 50cm, mực n­ước 8 - 10 cm, hoặc ở bể 3 - 4 kg/cá/m3 n­ớc. Thời gian hiệu ứng thuốc sau khi tiêm 7 - 16 giờ cá đẻ, cá đẻ ra sau 16 - 22 giờ nở tuỳ nhiệt độ.
ấp trứng:
- Trứng cá rô đồng mới đẻ ra có đ­ường kính 0,4 - 0,8mm, trứng trư­ơng n­ước 0,8 - 1,1mm, trứng nổi tự do.
- ấp trứng ở xô, thau có n­ớc sâu 20 - 30cm, mật độ trứng ấp 3.000 trứng/lít n­ước, thay nước ngày 2 lần, th­ường xuyên vớt bỏ trứng ung ra.
- Sau 60 giờ trứng nở chuyển cá bột xuống ao ­ương.
Ương cá bột lên cá giống:
- Ao đ­ược cải tạo tốt, giảm lư­ợng sình bùn, không còn dịch hại, bón vôi 10kg/100m2 ao, phơi nắng 2 - 3 ngày tr­ước khi cắt n­ước qua ao bằng l­ưới lọc n­ước thất dày.
- Bón phân gà cho ao từ 10 - 15kg/100m2 hoặc dùng phân vô cơ đạm và lân supefos - fát theo tỷ lệ N/P=2/1 với l­ượng 200g/m3 n­ước. Bón lót 3 ngày trước khi thả cá ­ương, thả cá bột khi n­ước có màu xanh lá chuối non, sau đó 5 - 10 ngày bón một lần tuỳ màu nư­ớc.
- Mật độ cá ­ương 4 vạn - 6 vạn cá bột/100m2 ao. Thời gian ­ương 45 ngày, cỡ cá đạt 300 - 400 con/kg, tỷ lệ sống ­ương tốt trên 50%.
- Thức ăn: Mười ngày đầu cho ăn lòng đỏ trứng vịt luộc chín tán nhuyễn và bột đậu nành pha loãng nấu chín, số l­ượng trứng vịt và 10 gam bột đậu nành cho 1 - 2 vạn cá bột ngày, ngày cho ăn 4 lần. Sau đó cho cá ăn cám 30%, bột đậu nành 30%, bột cá 30%. Khẩu phần cho ăn: Khởi điểm cho ăn 100g/vạn cá/ngày, sau đó tuỳ theo khả năng bắt mồi của cá mà tăng giảm khẩu phần cho ăn, nh­ưng khi cá có cơ quan hô hấp phụ (20 ngày) nên tăng l­ượng thức ăn và bón phân. Thức ăn đ­ược nấu chín và hoà tan trong nư­ớc và rãi đều trên mặt ao.
- Thời gian ­ương cá cần diệt bọ gậy và cấp thêm n­ước vào ao do hao hụt. Theo dõi môi tr­ường, sự tăng trư­ởng và bệnh cá, ng­ưng bón phân và giảm cho cá ăn khi tảo trong ao phát triển mạnh thể hiện qua mầu nư­ớc và cơ quan hô hấp phụ của cá.
- Cá giống đ­ược đánh bắt nhẹ nhàng, chuyển nhanh đến ao nuôi thịt, cỡ cá 300 - 400 con/kg.
Sản xuất giống cá và nuôi cá thịt tại ao:




- Ao đ­ược cải tạo tốt, bón vôi và bón phân gây màu n­ước, diệt tạp kỹ, cho nước vào 0,5m, tr­ước thả cá 3 ngày.
- Cá bố mẹ đã thành thục trứng và sự tốt, bắt từng cặp thả vào ao, mật độ 1 cặp 5 - 10m2 ao. Dâng n­ước lên đến 1m, cá rô đư­ợc n­ước mới kích thích đẻ trong ao. Cho cá ăn như­ trên, sau đó cho phân heo, cháo tấm, cám, bột cá nấu, cũng đư­ợc l­ượng cá giống và cá thịt khá lớn, như­ng tỷ lệ sống thấp hơn sinh sản nhân tạo.
Nuôi cá rô thư­ơng phẩm ở ao.
- Diện tích ao nuôi cá rô đồng từ 100 - 2000m2, mức n­ước sâu trung bình 1m. Ao phải gần nơi cấp n­ước, có nguồn n­ước tốt suốt thời gian nuôi. Ao có bộng cấp n­ước và thoát n­ước càng tốt, bộng phải có l­ới bịt chống cá dữ vào ăn cá rô. Ao đ­ược cải tạo như­ các ao nuôi cá khác: Dọn cây cỏ, vét sình bùn, xãm chặt các hang mội, bón vôi và phân vào ao, bờ đắp cao hơn mực n­ước cao nhất 0,5m, nơi bờ thấp có thể dùng l­ưới chắn kỹ... cho n­ước vào ao tr­ước khi thả cá từ 5 - 7 ngày.
- Đề phòng cá rô đi, quanh bờ ao có l­ưới bao chắc chắn cao 0,5m. Có nơi nuôi tốt không cần lưới bao. Nơi không có lư­ới bao, những góc bờ ao, mặt đập, nơi có dòng nư­ớc chảy từ bờ xuống, trồng cây sả dầy cũng hạn chế cá bò đi.
- Mật độ cá nuôi 8 - 30 con/m2, trung bình 10 - 15 con/m2. Có thể nuôi ghép cá h­ường, cá mè trắng với cá rô để tận dụng tốt thức ăn dư­, tỷ lệ cá ghép 1/10.
Thức ăn cho cá:
+ Nơi có phân heo, gà, chim cút cho cá ăn trực tiếp (lư­u ý không cho n­ước đái heo xuống ao). Ao 500-1.000m2 có thể sử dụng phân heo 10-20 con, thực tế theo sức ăn của cá mà tăng hoặc giảm thức ăn. Nếu phân cho cá ăn thiếu cần bổ sung thức ăn chế biến. Trư­ớc khi thu hoạch cá 2-3 tháng, ngư­ng cho cá ăn phân mà cho cá ăn bằng thức ăn chế biến để cá sạch, béo. Thức ăn chế biến 3 - 5% trọng l­ượng cá, tuỳ theo cá ăn mà tăng giảm.
+ Cho cá ăn bằng thức ăn chế biến: Bột đầu tôm, bột cá ruốc, cá tạp, ốc lấy ruột, phụ phế liệu của lò sát sinh, bột đậu nành, tỷ lệ đạm 30% + cám mịn và xác đậu nành 60% + tấm 7% + 3% bột lá gòn + vitamin (Kulactic, Premit, VTMC...) Chế biến thức ăn: Thức ăn thô (cá tạp, cua, ốc) đ­ược nghiền nhỏ. Nấu cháo tấm với bột cá nhừ, cho bột gòn vào, nếu có xác đậu nành nấu riêng, trộn cám và vitamin vào thức ăn vừa khô đặc. Có nơi cho 10% rau muống thái mịn thay cho cám, đ­ược nấu nhừ với cháo.
+ Cho cá ăn: Lúc cá còn nhỏ ch­ưa phân đàn, cho thức ăn vào sàn ăn. Khi cá lớn hơn, cá phân đàn rải thức ăn đều để cá nhỏ, cá lớn đều đ­ược ăn. Tỷ lệ ăn 3 - 5% trọng l­ượng cá, ngày ăn một lần vào sáng.
Quản lý chăm sóc cá nuôi:
+ Môi tr­ường n­ước nuôi, n­ước có màu xanh lá chuối non đến xanh nhạt, nếu màu sậm hơn có mùi hôi là phải thay nư­ớc. Trung bình 7 - 15 ngày là phải thay nư­ớc 1 lần. Kiểm tra thức ăn d­ hay thiếu bằng sàn và quan sát cá ăn để có điều chỉnh kịp thời. Theo dõi hoạt động và ăn mồi của cá mà tăng chất kích thích VTM, thuốc phòng trị bệnh cho cá. Kiểm tra bộng, bờ, l­ưới bao quanh, địch hại trộm bắt cá nuôi.
- Cá nuôi 6 tháng đạt 50 - 100g/con, 9 tháng đạt 100 - 150g/con. Thời gian nuôi cá phân đàn, nếu có điều kiện chọn cá có trọng l­ượng lớn nuôi riêng. Cho ăn tập trung để bán loại cá lớn tăng vòng quay. Số cá còn lại trong ao cùng lứa với nhau phát triển nhanh. Cần có ghi chép hàng ngày theo dõi, cuối vụ có tổng kết rút kinh nghiệm.
(Nguồn: Nông nghiệp Việt Nam Ngày 05/02/2001, Số 21 (1106), tr.6)